Amaurilhoun
Vaccinium myrtillus
Ericaceae
Àutri noum : Agies, Maurilho, Aniroun, Eìse, Brimbalié.
Noms en français : Myrtille, Airelle.
Descripcioun :L'amaurié (aiges en Alouos 04) es uno pichoto planto bouissounouso que trachis sus li relarg safranous de mountagno. Fai de pichòti flour roujo en campano que se duerbon en meme tèms que li fueio. Se destrìo de l'aire-negre qu'a de fueio dentado e pas roundo.
Usanço :Cadun counèis lou bon goust dis amaurilhoun que podon èstre manjado de d'ùni biais (coume en tarto, ço que se fai proun dins d'ùni relarg dis Aup). Es un fru qu'a proun de qualita : èi riche en vitamino (A pèr la visioun au calabrun), en fibro, en antióussidant... Ei vertuous contro li proublèmo de memòri, la fouiro e proun enca. La tisano de fueio èi diuretico. Pèr pas aganta l'ekinococoso, vau mies faire couire li brimbello.
Port : Aubret
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vaccinium
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Champino
- Fourèst
- Tourbièro
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Vaccinium myrtillus L., 1753
Ipno-di-fueio-de-ciprès
Hypnum cupressiforme
Hypnaceae
Nom en français : Hypne cypres.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo proun coumuno se pòu vèire un pòu d'en pertout tant que lou relarg èi pas trop sè o bagna. Pòu faire de gràndi tepo. La formo e la taio soun uno pau chanjadisso, se fau fisa à la fueio pèr se pas engana. Aquéli soun en formo de daio, clinado devers lou bas e devènon de mai en mai fino vers lou bout. I'a generalamen pas de costo (o courto e doublo au microuscope).
Usanço :Se pòu engana emé d'aùtri Hypnum coume Hypnum andoi qu'a un oupercule mamelouna o Hypnum jutlandicum que se recounèis à sa coulour blanquinouso.
Port : Pluroucarpo
Taio : 3 à 8 cm
Fueio : 1 à 2,2 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hypnum
Famiho : Hypnaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,7 à 1,2 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido :
Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 10 à 1800 m
Aparado : Noun
Setèmbre à desèmbre
Liò : Roco
- Sòu
- Souco
- Legno
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Hypnum cupressiforme Hedw., 1801